هنر تصویرگری قادر به اقناع اذهان در مواجهه با روایات دینی و قرآنی نیست

در مقاطعی از تاریخ اسلام و به‌ویژه زندگی معصومین(ع) شاهد بروز کنش و واکنش‌هایی متعالی از جانب ایشان هستیم که پرسش‌های فراوانی را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند، هنر تصویرگری قطعاً پاسخی قانع‌کننده نسبت به این وقایع نمی‌تواند بدهد اما حداقل می‌تواند راوی صدیق و وفادار ماوقع به زبان تصویر باشد.

آرزو آزادی، هنرمند تصویرگر گفت: غالب کارهایی که من در زمینه تصویرگری به ویژه در حوزه تصویرگری کتاب‌های کودکان و نوجوانان به انجام رسانده‌ام، منطبق با روایات مذهبی و دینی بوده است که در محتوای داستانی این آثار توسط نویسنده روایت شده است و در نهاد خودم همواره این موضوع را در نظر دارم که به قدر سهمی که از این آب و خاک دارم باید از هنر خود ادای دینی داشته باشم به ترویج فرهنگ دینی و اعتقادی که به نظرم بهترین مقطع برای چنین تبلیغ و ترویجی دوران کودکی و نوجوانی است.

وی گفت: اشتغال من به هنر تصویرگری عموماً دربردارنده روایات دینی و قرآنی است و خصوصاً با توجه به ارادتی که به ساحت حضرت علی(ع) و فاطمه زهرا(س) دارم؛ لذا بیشترین وقت خودم را صرف پرداختن به مقاطع زندگی این دو بزرگوار می‌کنم که به شکل ذهنی پاسخ به ذهن پرسؤال خودم داشته باشم که چگونه می‌شود فردی همچون علی(ع) در روزگار خود و در مقاطعی خاصی کنش و واکنش‌هایی متفاوت از خود در مواجهه با پدیده‌های پیرامونش داشته باشد.

آزادی تصریح کرد: در حقیقت با تعمق به شکل ذهنی و تداعی تصویر از برهه‌ای از روزگار زندگی این دو معصوم(ع) سعی بر آن دارم که حتی به شکل ابتدایی پاسخی به انبوهی از پرسش‌هایی داشته باشم که در مورد این دو شخصیت طراز اول تاریخ اسلام ممکن است در ذهن من و سایر مسلمانان و پیروان مذهب تشیع به وجود آید.

این هنرمند تصویرگر با اشاره به اینکه در بیشتر موارد هنر تصویرگری در جلوه بصری چنین مقاطع خاصی از زندگی معصومین(ع) و به ویژه علی(ع) عاجز است، ادامه داد: همه ما بارها و بارها در مورد این مسئله که حضرت علی(ع) در زمانی که مشغول اقامه نماز می‌شدند اصطلاحاً از خود بی‌خود شده تا جایی که تیر از پای ایشان خارج می‌کردند روایت شنیده‌ایم اما برای من و بسیاری دیگر از مردم این پرسش همچنان به قوت خود باقی است که چگونه می‌شود با داشتن چنین روحیه‌ای در جای دیگر آن حضرت در هنگام نماز و در حالت رکوع متوجه سائل و نیازمندی باشد و انگشتری خویش را به وی هبه نماید؟ قطعاً زبان تصویر با وجود آنکه ممکن است در اوج و شکوه هنری خود اجرا شود از رساندن مفهوم و فلسفه چنین اتفاقی عاجز است هر چند من و سایر تصویرگران تلاش خود را می‌کنیم که با استفاده از زبان تصویر انتقال‌دهنده صدیق و وفادار روایت به مخاطب باشیم.

آزادی افزود: بسیاری دیگر از مقاطع زندگی حضرت علی(ع) برای من به عنوان یک تصویرگر پرسش‌های فراوانی را ایجاد می‌کند و اینکه بارها و بارها به آن می‌اندیشم که چگونه می‌توانم حق مطلب را در قالب یک اثر تصویری ادا نمایم؛ یکی از این مقاطع که ذهن من را برای یک اثر تصویرگری مشغول کرده است واقعه لیلة‌المبیت است؛ هنگامه‌ای که در آن حضرت علی(ع) برای دفع فتنه مشرکان که کمر به قتل پیامبر(ص) بسته بودند جای ایشان در بستر می‌خوابند، هنوز شخصاً به درک درستی از این اتفاق و ایثار و از خودگذشتگی علی(ع) نرسیده‌ام و اینکه باید چگونه و از چه زوایه‌ای به این واقعه پرداخت که بزرگی آن در نظر مخاطب به درستی جلوه‌گر شود.

وی در پایان تأکید کرد: در مجموع اوج شکوه وقایع و حوادث روزگار معصومین(ع) و در رأس آنها حضرت علی(ع) آنچنان رفیع است که به جرئت می توانم بگویم زبان هنر و به‌ویژه تصویرگری در بیان تمام عیار آن عقیم و عاجز است اما از آنجا که بیشترین مخاطبان کارهایم کودکان و نوجوانان هستند، لذا تمام تلاش من این است که راوی صدیق و راستگویی در روایات تصویری این وقایع باشم.

*لازم به توضیح است که نماز امیرالمؤمنین(ع) در تعبیر عرفا، اوج‌رسانی وحدت در کثرت و کثرت در وحدت، لذا در مقطعی در شدت استغراق در آیات الهی متوجه درد بیرون کشیدن تیر نمی‌شوند و در نمازی دیگر به اذن و تقدیر الهی در نماز مستحبی و در تجلی کثرت، به سائلی انگشتری اعطا می‌کنند تا نشانه‌ای بر ولایت ایشان و شأن نزول آیه‌ای از قرآن شود.